Oruçtan bahsedilince aklınıza gelen ilk şey nedir?
GİRİŞ
*Eminim Ramazan ayı boyunca oruç ile ilgili birçok gözlem ve yorumlarda bulundunuz. Zaten birçoğumuz oruç hakkında düşündüğümüzde ülkemizde çoğunluğun (Müslüman Halkın) tuttuğu orucu aklımıza getiriyoruz. Belki hala tam olarak Kutsal Kitabımızda (Tevrat, Zebur, İncil) bahsi geçen Tanrı’yı hoşnut eden oruç hakkında tam bir fikre sahip olmayabiliriz.
Bazen maalesef bizim aramızda bile oruç denilince sadece İslam dünyasının yerine getirdiği bir etkinlik olarak düşünülüyor. Ya da tamamen unutulmaya yüz tutulmuş çağ dışı bir uygulama akla geliyor.
TANIM
Orucu; Kişinin kendini alçaltarak ruhsal olanı aramak için yiyecek ve içeceklerden belirli bir süre uzak durması olarak tanımlamamız mümkündür.
Oruçta esas olan; kişinin gurunun kırılması, günahlılığının farkında olarak pişmanlık duyup tövbe etmesidir. Kişi oruç dönemi boyunca bütün aklı, bütün gücü ve bütün kalbiyle Tanrı’yı aramaya yönelir. Genelde Kutsal Kitap’ta oruç bahsinin geçtiği yerlerde dua, yakarış ve Tanrı’yı aramaktan bahsedilir.
Kutsal Kitap oruçtan bahsettiği zaman duaya her zamankinden daha fazla vakit ayırmamızı bekler. Oruç; yalnızca aç kalarak yine günlük işlerimizi aynen yapmaya devam ederek geçirdiğimiz dini bir zorunluluk ya da yük değildir
(http://www.hristiyan.gen.tr/dokumanlar/hristiyanlik-oruc.html, 18/08/2012’de bakılıp aktarılmıştır).
Ama kitabımızda oruçla ilgili birçok ayet ve açıklama vardır. Gelin birlikte göz atalım ve Tanrı’yı hoşnut eden oruç hakkında yeni bir bakışa sahip olalım.
-Kutsal Kitap’ta, itiraf ve tövbeden daha çok oruçtan bahsedilir.
-İsa Mesih vaftiz ve Rabbin sofrasından daha çok oruç hakkında bahsetmiştir.
-Hala oruç günümüz Hıristiyanlarca bile sorgulanan bir etkinliktir.
Matta 6:16-18 /Oruç
16 “Oruç tuttuğunuz zaman, ikiyüzlüler gibi surat asmayın. Onlar oruç tuttuklarını insanlara belli etmek için kendilerine perişan bir görünüm verirler. Size doğrusunu söyleyeyim, onlar ödüllerini almışlardır. 17Siz oruç tuttuğunuz zaman, başınıza yağ sürüp yüzünüzü yıkayın. 18Öyle ki, insanlara değil, gizlide olan Babanız’a oruçlu görünesiniz. Gizlilik içinde yapılanı gören Babanız sizi ödüllendirecektir.”
Birkaç Soru ile Devam Edelim:
SORU 1- Günümüz Hristiyanları Oruç Tutmalı mıdırlar?
A-İSA MESİH’İN ORUÇ HAKKINDA ÖĞRETİŞ ve UYGULAMASI
a-İsa Mesih 40 gün boyunca çölde denenirken oruç tuttu.
Luka 4:1-2 Kutsal Ruh’la dolu olarak Şeria Irmağı’ndan dönen İsa, Ruh’un yönlendirmesiyle çölde dolaştırılarak kırk gün İblis tarafından denendi. O günlerde hiçbir şey yemedi. Dolayısıyla bu süre sonunda acıktı.
b-Onun oruç hakkında öğretişleri vardı.
c-İsa Mesih, öğrencilerinin oruç tutacaklarını varsayıyordu. Öğretiş verirken Eğer oruç tutarsanız demedi, Oruç tuttuğunuzda dedi (Matta 6:16).
d-Matta 9:14-15 Bu arada Yahya’nın öğrencileri gelip İsa’ya, “Neden biz ve Ferisiler oruç tutuyoruz da senin öğrencilerin tutmuyor?” diye sordular.
15İsa şöyle karşılık verdi: “Güvey aralarındayken, davetliler yas tutar mı? Ama güveyin aralarından alınacağı günler gelecek, o zaman oruç tutacaklar.
İsa Öğrencilerinin oruç tutacaklarını söylüyor.
e-İsa şöyle düşündü:
x-Tanrı’yı oruç ile nasıl hoşnut edebiliriz? (Matta 6:16-18)
x-Doğru şekilde yapılan oruç Tanrı’nın armağanını sağlar. 6:18b
B-İLK KİLİSEDE ORUÇ UYGULMALARI
a-Antakyada’ki İmanlılar kendi hizmetleri ve gönderecekleri kişiler için oruç tuttular:
Elçiler 13:1-3
Antakya’daki kilisede peygamberler ve öğretmenler vardı: Barnaba, Niger denilen Şimon, Kireneli Lukius, bölge kralı Hirodes’le birlikte büyümüş olan Menahem ve Saul. 2Bunlar Rab’be tapınıp oruç tutarlarken Kutsal Ruh kendilerine şöyle dedi: “Barnaba’yla Saul’u, kendilerini çağırmış olduğum görev için bana ayırın.” 3Böylece oruç tutup dua ettikten sonra, Barnaba’yla Saul’un üzerine ellerini koyup onları yolcu ettiler.
b-Galatyadaki kiliseler oruç tutuyordu.
Elçiler 14:21-23
O kentte de Müjde’yi duyurup birçok öğrenci edindiler.
Pavlus’la Barnaba daha sonra Listra, Konya ve Antakya’ya dönerek öğrencileri ruhça pekiştirdiler, imana bağlı kalmaları için onlara cesaret verdiler. “Tanrı’nın Egemenliği’ne, birçok sıkıntıdan geçerek girmemiz gerekir” diyorlardı.
23İmanlılar için her kilisede ihtiyarlar seçtiler. Dua ve oruçla onları, inandıkları Rab’be emanet ettiler.
C-PAVLUS’UN HİZMETLERİ VE ORUÇ
a-Pavlus hizmetini açıklarken Orucu da bu listeye eklemiştir.
2.Korintliler 11:23-28
Mesih’in hizmetkârları mıdırlar? Aklımı kaçırmış gibi konuşuyorum. Ben O’nun daha üstün bir hizmetkârıyım. Ben daha çok emek verdim, hapse daha çok girdim, sayısız dayak yedim, çok kez ölümle burun buruna geldim. 24Beş kez Yahudiler’den otuz dokuzar kırbaç yedim. 25Üç kez değnekle dövüldüm, bir kez taşlandım, üç kez deniz kazasına uğradım. Bir gün bir gece açık denizde kaldım. 26Sık sık yolculuk ettim. Irmaklarda, haydutlar arasında, gerek soydaşlarımın gerekse öteki ulusların arasında tehlikelere uğradım. Kentte, kırda, denizde, sahte kardeşler arasında tehlikelere düştüm. 27Emek verdim, sıkıntı çektim, çok kez uykusuz kaldım. Açlığı, susuzluğu tattım. Çok kez yiyecek sıkıntısı çektim, soğukta çıplak kaldım. 28Öbür sorunların yanısıra, bütün kiliseler için her gün çektiğim kaygının baskısı var üzerimde.
b-1.Korintliler 11:1 Mesih’i örnek aldığım gibi, siz de beni örnek alın.
Bize de kendini örnek göstererek orucu teşvik eder. Eğer bir sağlık sorunumuz yok ise tutmak çok yararlı olabilir. Ama unutmayın doğru motivasyon ile tutmalıyız!
SORU 2-HRİSTİYANLAR NİÇİN ORUÇ TUTMALILAR?
*Günümüzde insanlar birkaç sebeple oruç tutarlar.
-Bazıları sağlık sebebiyle oruç tutarlar.
-Bazıları acı ve kederden
-Bazıları özdenetim için tutarlar.
-Bazıları da hiçbir sebep yokken sadece Tanrı’ya hizmet ederken tutarlar.
Koloseliler 2:20-23
Mesih’le birlikte ölüp dünyanın temel ilkelerinden kurtulduğunuza göre, niçin dünyada yaşayanlar gibi, “Şunu elleme”, “Bunu tatma”, “Şuna dokunma” gibi kurallara uyuyorsunuz? 22Bu kuralların hepsi, kullanıldıkça yok olacak nesnelerle ilgilidir; insanların buyruklarına, öğretilerine dayanır. 23Kuşkusuz bu kuralların uyduruk dindarlık, sözde alçakgönüllülük, bedene eziyet açısından bilgece bir görünüşü vardır; ama benliğin tutkularını denetlemekte hiçbir yararları yoktur.
*HRİSTİYANLAR GÖKSEL BİR YARIMA İHTİYAÇ DUYDUKLARINDA DA ORUÇ TUARLAR.
1-Eski Ahit’de Tanrı halkı şu konularda oruç tuttu:
-Savaş zamanında ya da tehdit altında olduklarında (İsrail).
-Hastalık zamanında oruç tuttular (Davut).
-Tanrı’nın bağışını isterlerken (Ahap ve Daniel)
-Tanrı’nın korumasını istediklerinde (Ezra)
2-Yeni Ahit’de Oruç Vardı.
-Denemelerle yüzleşildiğinde (İsa Mesih)
-RAB’be hizmet ederken (Antakya Kilisesi)
-RAB için bir hizmete başlarken (Yine Antakya Kilisesi)
-İhtiyarlar seçerken ve göreve atarken (Galatya bölgesinde)
SORU 3-NASIL ORUÇ TUTULUR?
1-Oruç dua ile birleştirilmelidir.
-Oruç gerektiği gibi tutulmalıdır.
2-Alçakgönüllü bir tutumla
Mezmurlar 35:13 “Oysa onlar hastalanınca ben çula sarınır, Oruç tutup alçakgönüllü olurdum”.
-Canın terbiyeci için Mezmurlar 69:10 “Oruç tutup ağlayınca, Yine hakarete uğradım”.
-Alçakgönüllü dua ve oruç Tanrı tarafından işitilir.
Ezra 8:21-23 “Tanrımız’ın önünde alçakgönüllü davranmak, O’ndan kendimiz, çocuklarımız, mallarımız için güvenli bir yolculuk dilemek üzere orada, Ahava Kanalı yanında oruç ilan ettim. 22Yolculuğumuz sırasında herhangi bir düşmandan bizi korumaları için, kraldan asker ve atlı istemeye utanıyordum. Çünkü krala, “Tanrımız kendisine yönelenlerin hepsine iyilik eder, ama kızgın öfkesi kendisini bırakanların üzerindedir” demiştik. 23Oruç tuttuk ve bu konuda Tanrımız’a yakardık. O da yakarışımızı yanıtladı”.
***Luka 18.9-14 ayetler :
“Biri Ferisi,öbürü vergi görevlisi iki kişi dua etmek üzere tapınağa çıkmış. Ferisi ayakta dikilip kendi kendine şöyle dua etmiş: ‘Tanrım, diğer insanlar gibi soyguncu, hak yiyici ve zina edici olmadığım için, hatta şu vergi görevlisi gibi olmadığım için sana şükrederim. Haftada iki gün oruç tutuyor, bütün kazancımın ondalığını veriyorum.’ Vergi görevlisi ise uzakta durmuş, gözlerini göğe doğru kaldırmak bile istemiyor, ancak göğsünü döverek, ‘Tanrım, ben günahkara merhamet et’ diyormuş. “Size şunu söyleyeyim, Ferisiden çok bu adam aklanmış olarak evine dönmüş. Çünkü kendini yücelten herkes alçaltılacak, kendini alçaltan ise yüceltilecektir.”
Buradaki Ferisi yaptığı işlere güvenerek gurura kapılan ve başkalarını küçük görerek kendini yücelten bir kişidir. Ferisi başkalarının günahlarını görmeye odaklanmış olduğundan kendi günahının farkında değildir. Bu kişide bir alçakgönüllülük, tövbe ve pişmanlık görmüyoruz. Vergi görevlisinin merhamet dileyen ruh hali onda gözükmüyor. İşte bu yüzden aklanan kişi pişmanlık duyan günahkar olmuştur.
SORU 4-HRİSTİYANLAR NE ZAMAN ORUÇ TUTARLAR?
Hıristiyanlıkta oruç genelde yılın belirli ayı için konmuş bir ibadet biçimi değildir. Kiliselerin ibadet takvimlerinde cemaati teşvik ve bir hatırlatma olarak oruç dönemleri yer almasına karşın imanlılar diledikleri zaman oruç tutabilirler.
A.Her ne zaman Tanrı’nın yardımına ihtiyaç duyarsak tutarız.
-Zor denemelerle yüzleştiğimizde.
-Çok sevilen birinin ağır bir hastalığında.
B.Bu tutum topluluk boyutunda da olabilir.
-İhtiyarların belirlenip atanmalarında
-İnsanları başka yerlere hizmet için gönderirken.
C.Sebat, gayret gerektiren dualar olduğunda oruç tutarız.
Luka 18:1-8 İsa öğrencilerine, hiç usanmadan, her zaman dua etmeleri gerektiğini belirten şu benzetmeyi anlattı: “Kentin birinde Tanrı’dan korkmayan, insana saygı duymayan bir yargıç vardı. 3Yine o kentte bir dul kadın vardı. Yargıca sürekli gidip, ‘Davacı olduğum kişiden hakkımı al’ diyordu.
4-5“Yargıç bir süre ilgisiz kaldı. Ama sonunda kendi kendine, ‘Ben her ne kadar Tanrı’dan korkmaz, insana saygı duymazsam da, bu dul kadın beni rahatsız ettiği için hakkını alacağım. Yoksa sürekli gelip beni canımdan bezdirecek’ dedi.”
6Rab şöyle devam etti: “Adaletsiz yargıcın ne söylediğini duydunuz. 7Tanrı da, gece gündüz kendisine yakaran seçilmişlerinin hakkını almayacak mı? Onları çok bekletecek mi? 8Size şunu söyleyeyim, onların hakkını tez alacaktır. Ama İnsanoğlu geldiği zaman acaba yeryüzünde iman bulacak mı?”
Matta 6:17-18 Siz oruç tuttuğunuz zaman, başınıza yağ sürüp yüzünüzü yıkayın. 18Öyle ki, insanlara değil, gizlide olan Babanız’a oruçlu görünesiniz. Gizlilik içinde yapılanı gören Babanız sizi ödüllendirecektir.”
Biz nasıl oruç tutuyoruz?
SORU 5-TANRI’YI HOŞNUT EDEN ORUÇ NASIL OLUR?
1-İnsanlarca görünmeyen.
a-İsa’nın günlerinde ferisilerin yaptığı gibi olmamalı.
-Asık surat
-Perişan bir hal
Bu durum sadece insan övgüsü sağlar ama Tanrı’yı hoşnut etmez.
2-Orucumuz Tanrı tarafından görünmelidir.
a-Oruç tuttuğunuzla ilgili bir izlenim uyandırmadan.
-Başa yağ sürmek
-Yüzün yıkanması, tıraş olunması… Yani günlük yaşamınızda ne yapıyorsanız öyle davranın.
b-Böyle davrandığınızda Tanrı sizi görecektir ve ödüllendirecektir. Belki de oruç ile sunulan dualarınız yanıt bulacaktır.
3- Alçakgönüllü bir tutum içinde olan oruç makbuldür.
4-Oruç düzenli bir ritüel değildir.
1-Matta 9:14-17
Bu arada Yahya’nın öğrencileri gelip İsa’ya, “Neden biz ve Ferisiler oruç tutuyoruz da senin öğrencilerin tutmuyor?” diye sordular.
15İsa şöyle karşılık verdi: “Güvey aralarındayken, davetliler yas tutar mı? Ama güveyin aralarından alınacağı günler gelecek, o zaman oruç tutacaklar. 16Hiç kimse eski giysiyi yeni kumaş parçasıyla yamamaz. Çünkü yeni kumaş çeker, giysiden kopar, yırtık daha beter olur. 17Hiç kimse yeni şarabı eski tulumlara doldurmaz. Yoksa tulumlar patlar; hem şarap dökülür, hem de tulumlar mahvolur. Yeni şarap yeni tulumlara konur, böylece her ikisi de korunmuş olur.”
2-Gerektiği zaman oruç tutulmalıdır.
5-Gerçek tövbe içeren oruç makbuldür.
Yeşeya 58:1-14 oruç hakkında harika açıklamalar sunmaktadır. 3-9 ARASI!!!
“Avaz avaz bağırın, çekinmeyin, sesinizi boru sesi gibi yükseltin; Halkıma isyanlarını, Yakup soyuna günahlarını bildirin. 2Bana her gün danışıyor, yollarımı öğrenmekten zevk duyuyorlarmış! Doğru davranan, Tanrısı’nın buyruğundan ayrılmayan bir ulusmuş gibi... Benden adil yargılar diliyor, bana yaklaşmaktan zevk alıyorlarmış. 3Diyorlar ki, ‘Oruç tuttuğumuzu neden görmüyor, isteklerimizi denetlediğimizi neden farketmiyorsun?’ “Bakın, oruç tuttuğunuz gün keyfinize bakıyor, işçilerinizi eziyorsunuz. 4Orucunuz kavgayla, çekişmeyle, şiddetli yumruklaşmayla bitiyor. Bugünkü gibi oruç tutmakla sesinizi yükseklere duyuramazsınız. 5İstediğim oruç bu mu sanıyorsunuz? İnsanın isteklerini denetlemesi gereken gün böyle mi olmalı? Kamış gibi baş eğip çul ve kül üzerine mi oturmalı? Siz buna mı oruç, RAB’bi hoşnut eden gün diyorsunuz? 6Benim istediğim oruç, haksız yere zincire, boyunduruğa vurulanları salıvermek, ezilenleri özgürlüğe kavuşturmak, her türlü boyunduruğu kırmak değil mi? 7Yiyeceğinizi açla paylaşmak değil mi? Barınaksız yoksulları evinize alır, çıplak gördüğünüzü giydirir, yakınlarınızdan yardımınızı esirgemezseniz, 8Işığınız tan gibi ağaracak, çabucak şifa bulacaksınız. Doğruluğunuz önünüzden gidecek, RAB’bin yüceliği artçınız olacak. 9O zaman yardım çağrılarınızı RAB yanıtlayacak, feryat ettiğinizde, ‘İşte buradayım’ diyecek. “Eğer boyunduruğa, başkalarını suçlamaya, kötücül konuşmalara son verirseniz, 10Açlar uğruna kendinizi feda eder, yoksulların gereksinimini karşılarsanız, ışığınız karanlıkta parlayacak, karanlığınız öğlen gibi ışıyacak. 11RAB her zaman size yol gösterecek, kurak topraklarda sizi doyurup güçlendirecek. İyi sulanmış bahçe gibi, tükenmez su kaynağı gibi olacaksınız. 12Halkınız eski yıkıntıları onaracak, Geçmiş kuşakların temelleri üzerine yeni yapılar dikeceksiniz. ‘Duvardaki gedikleri onaran, sokakları oturulacak hale getiren’ denecek sizlere. 13“Kutsal günümde dilediğinizi yapmaz, Şabat Günü’nü çiğnemezseniz, Şabat Günü’ne ‘Zevkli’, RAB’bin kutsal gününe ‘Onurlu’ derseniz, kendi yolunuzdan gitmez, keyfinize bakmayıp boş konulara dalmaz, o günü yüceltirseniz, 14RAB’den zevk alırsınız. O zaman sizi yeryüzünün yüksek yerlerine çıkarır, atanız Yakup’un mirasıyla doyururum.” Bunu söyleyen RAB’dir. İlk ayetlerden anlaşılacağı üzere Tanrı insanların suç ve günahlarının farkına varmalarını istiyor. Dindar bir şekilde Yasa’nın gereklerini yerine getiren, oruç tutan ama yüreğinde hiçbir değişiklik olmayan kişilerden Tanrı’nın hoşnut olmadığını görüyoruz.
BİRKAÇ PRATİK ÖĞÜT:
-Sadece hoş, güzel bir uygulamaymış diye oruç tutmayın!
-Bir konu seçin. O konuda bol bol dua edin ve oruç tutun.
-Sadece önemli konular için oruç tutun.
-Özellikle Tanrı’nın yardımını gerektiren konuları seçmeye gayret edin.
-Eğer daha önce hiç oruç tutmadıysanız:
-Yavaş yavaş başlayın. Belki yarım günlük bir oruç iyi olur. Ya da uzun süreli ise belki meyve suyu içebilirsiniz.
-Kendinizi Tanrı’nın önünde alçaltın.
RAB hepinizi bereketlesin!
